Instytut Fizyki

KontaktGrudziądzka 5, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 3310
e-mail: ifiz@fizyka.umk.pl

Laboratorium Mikroskopii Sił Atomowych

Jak chcesz rozłączyć jakieś elementy używasz dwóch rąk, czasem kombinerek, a czasem pęsety. A czego użyjesz żeby sprawdzić jak mocna jest nić utkana przez pająka albo jak bardzo można rozciągnąć łańcuch DNA zanim się rozerwie? Najlepiej Mikroskopu Sił Atomowych (AFM)!

Małe ostrze na uginającej się sprężynce jest sondą. Pomiędzy atomami ostrza, a atomami badanego obiektu występują różne oddziaływania, tak jak to zwykle bywa miedzy atomami. Im bardziej sprężynka z ostrzem się ugnie, tym większą zmierzono siłę oddziaływania. W ten sposób, wykorzystując sprężynkę jako dynamometr, można mierzyć bardzo małe siły, np. siłę rozrywania pojedynczych wiązań. A przesuwając ostrze po powierzchni obiektu i mierząc siły atomowe w różnych miejscach, można uzyskać obrazy 3D tych powierzchni.

Obrazowanie AFM jedwabiu chruścika
(chruściki są owadami)

Obraz AFM powierzchni włosa ludzkiego

Siły jakich trzeba użyć, żeby rozciągnąć pojedynczą molekułę DNA.