Dwa projekty naukowe konsorcjów, których częścią jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskały dofinansowanie w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027. Łączna wartość obu grantów to 150 mln zł.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) to program operacyjny, którego celem jest zwiększenie potencjału Polski w zakresie wykorzystywania zaawansowanych technologii w gospodarce, a także na polu badań i innowacji.
W konkursie FENG zespoły badawcze mogły zgłosić projekt dotyczący powstania lub unowocześnienia infrastruktury badawczej. Uniwersytet Mikołaja Kopernika jest częścią konsorcjów w dwóch najwyżej ocenionych projektach.
Pierwszy z nich dotyczy "Polskiej Sieci Infrastruktury Badawczej dla nauk ścisłych wspomaganych sztuczną inteligencją". Projekt odpowiada na środowiskową potrzebę stworzenia zintegrowanej platformy obliczeniowej, wspierającej wykorzystanie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w naukach ścisłych. Infrastruktura będzie wspierać badania oraz tworzenie innowacyjnych rozwiązań z zastosowaniem w wielu sektorach, przede wszystkim w przemyśle, medycynie i energetyce. Projekt dodatkowo przyczyni się do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, stymulując transfer technologii oraz współpracę między jednostkami badawczymi a przedsiębiorstwami. Takie działania będą sprzyjać rozwojowi roli polskiego przemysłu i nauki na arenie międzynarodowej, promując polskie osiągnięcia technologiczne i naukowe.
W skład konsorcjum pracującego nad Polską Siecią Infrastruktury Badawczej wchodzą, poza UMK, Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej Polskiej Akademii Nauk (lider projektu), Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe oraz Politechnika Wrocławska. Wniosek, po dwuetapowej ocenie został najlepiej oceniony przez komisję konkursową i otrzyma blisko 70 mln zł dofinansowania, z czego 16 mln zł przypadnie UMK. Koordynatorem projektu z ramienia naszej uczelni jest dr hab. Piotr Masłowski, prof. UMK z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej.
fot. Andrzej Romański
Drugim najlepiej ocenionym projektem i jednocześnie kolejnym, w którym swój udział ma Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, jest "System mobilnych sensorów kwantowych z zegarami optycznymi zintegrowanych w sieciach telekomunikacyjnych (Q-ChronoS)". Pomysł dotyczy budowy systemów dwóch mobilnych sensorów kwantowych opartych na optycznych zegarach atomowych oraz infrastruktury do transferu częstotliwości optycznej, która umożliwi ich wykorzystanie w różnych miejscach Polski. Sensory oparte na optycznych zegarach atomowych odgrywają znaczącą rolę w fizyce podstawowej badanej na powierzchni Ziemi, m.in. w standaryzacji i metrologi czasu, badaniach fundamentalnych wykraczających poza Model Standardowy oraz testach szczególnej i ogólnej teorii względności. Wytworzona infrastruktura będzie umożliwiać prowadzenie prac nie tylko w fizyce, ale również m.in. w dziedzinie rozwoju geodezji relatywistycznej, oceanografii i technologii georadarowej, a rezultaty będzie można wykorzystywać w projektach naukowo-badawczych, również we współpracy z partnerami komercyjnymi.
Konsorcjum Q-ChronoS tworzą cztery podmioty: Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (lider), Centrum Badań Kosmicznych PAN oddział w Borówcu (Obserwatorium Astrogeodynamiczne), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu i Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie. Projekt zostanie dofinansowany kwotą niemal 80 mln zł, a 15,5 mln zł zostanie przeznaczone dla UMK. Koordynacją projektu ze strony toruńskiego uniwersytetu zajmuje się dr hab. Michał Zawada, prof. UMK z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej.