W Instytucie Fizyki UMK odbyło się Nadzwyczajne Jubileuszowe Kolokwium Czwartkowe z okazji 85. urodzin prof. dr. hab. Józefa Szudego. Uroczystość uświetniły okolicznościowe wykłady oraz obecność znamienitych gości z całego kraju.
W czwartek 10 października w Instytucie Fizyki na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK referat główny "Teoria i eksperyment. Uhonorowanie osiągnięć Profesora Józefa Szudego" wygłosił prof. dr hab. Józef Sienkiewicz z Politechniki Gdańskiej. Drugi z prelegentów – prof. dr hab. Roman Ciuryło z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – wystąpił z referatem "Prof. Józef Szudy kształtujący całokształt", w którym przedstawił wpływ prof. Szudego na badania aktualnie prowadzone w Instytucie.
W uroczystości wzięli udział goście z całego kraju, m.in. byli i obecni członkowie Rady Naukowej Krajowego Laboratorium FAMO. Życzenia Jubilatowi złożyli dr hab. Magdalena Barwiołek, prof. UMK, prorektorka ds. kontaktów międzynarodowych (w imieniu JM Rektora UMK prof. Andrzeja Tretyna), dr hab. Michał Białkowski, prof. UMK, pełnomocnik prezydenta miasta Torunia ds. dziedzictwa kulturowego oraz dr hab. Urszula Kiełkowska, prof. UMK, dziekan Wydziału Chemii UMK. Zostały odczytane także listy okolicznościowe od marszałka województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego oraz prezydenta Miasta Torunia Pawła Gulewskiego.
85. urodziny Profesora
Prof. dr hab. Józef Szudy urodził się 20 sierpnia 1939 roku w Zalesiu koło Szubina, w rodzinie pochodzącej z okolic Jasła w Beskidzie Niskim. W latach 1957–1962 studiował fizykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Po studiach rozpoczął pracę w Katedrze Fizyki Doświadczalnej UMK. Tu pod opieką prof. Aleksandra Jabłońskiego w 1968 r. obronił pracę doktorską "Wpływ argonu oraz helu na rozkład natężeń, przesunięcie i szerokość połówkową linii rezonansowej λ = 2536.52 Å". Habilitował się na podstawie rozprawy pt. "Rola zasady Francka-Condona w zagadnieniu ciśnieniowego rozszerzenia linii widmowych" w 1977 roku, a tytuł profesora otrzymał w roku 1987.
Przez niemal trzy dekady z wielkim zaangażowaniem i powodzeniem wyznaczał kierunki rozwoju Instytutu Fizyki i Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK. W latach 1978–1981 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Fizyki, w latach 1984–2002 był jego dyrektorem, a w 2002–2008 przez dwie kadencje – dziekanem Wydziału. Jednocześnie kierował Zakładem Spektroskopii Fazy Gazowej, potem Zakładem Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej. Prof. Szudy był jednym z głównych inicjatorów powstania Krajowego Laboratorium FAMO w Toruniu i w latach 2001–2010 zasiadał w Radzie Naukowej Laboratorium. W 2004 r. został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a od roku 2020 jest członkiem rzeczywistym PAN. Był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i członkiem Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów oraz szeregu towarzystw naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Wielokrotnie przebywał na stażach naukowych; w Kanadzie, Francji, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Zorganizował w Toruniu szereg prestiżowych konferencji międzynarodowych, między innymi "International Conference on Spectral Line Shapes" (1988 r.) i "International Workshop on Atomic Interactions in Laser Fields" (1999 r.).
Prof. Józef Szudy specjalizuje się w szeroko pojętej fizyce atomowej, molekularnej i optycznej oraz fizyce zderzeń. Prof. Józef Szudy wraz z prof. Andrzejem Bielskim stworzył toruńską szkołę spektroskopii wysokiej zdolności rozdzielczej, o uznanej pozycji światowej, obejmującą zarówno prace teoretyczne, jak i doświadczalne, wychowującą kolejne pokolenia uznanych w świecie badaczy. Innym obszarem zainteresowań prof. Szudego jest historia nauki. Wspólnie z prof. Andrzejem Bielskim opracował monografię "Aleksander Jabłoński (1898–1980): fizyk, muzyk, żołnierz" poświęconą wybitnemu polskiemu fizykowi o światowej renomie, twórcy fizyki toruńskiej. W 2019 roku zakończył też prace w zespole opracowującym historię Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
Działalność prof. Józefa Szudego wywarła ogromny wpływ na rozwój fizyki w Toruniu – obecna pozycja Instytutu Fizyki oraz Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK na arenie krajowej i światowej w dużej mierze jest jego dziełem. W 2020 roku prof. Szudy za wybitny wkład w naukę lub szczególne zasługi dla rozwoju uniwersytetu został uhonorowany przez macierzystą uczelnię wyróżnieniem Convallaria Copernicana.
Cotygodniowe Kolokwium Czwartkowe jest organizowane od 1947 roku, będąc bezpośrednią kontynuacją tradycji zapoczątkowanej przez prof. Aleksandra Jabłońskiego i prof. Władysława Dziewulskiego. Prof. Aleksander Jabłoński był pierwszym profesorem fizyki w Toruniu, organizatorem badań i nauczania fizyki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Na prelekcje zapraszani są przedstawiciele środowiska naukowego z polski i zagranicy, prowadzący badania w takich dyscyplinach jak m.in. fizyka. astronomia, chemia czy informatyka. Dodatkowo od roku 1988 – w dniu urodzin prof. Jabłońskiego organizowany jest uroczysty Wykład im. Aleksandra Jabłońskiego. Do ich wygłoszenia zapraszani są wybitni naukowcy z kraju.
